“Dames en Heren, op perron 3 komt binnen de vertraagde intercity uit Arnhem”.  De omroepberichten op de stations begonnen altijd met “Dames en Heren”.

Maar nu niet meer. Sinds december 2017 begint een omroepbericht altijd met “Beste reizigers”. Bijvoorbeeld: “Beste reizigers, de trein naar Ede vertrekt over 5 minuten”.

Als je zoals ik al vele jaren met de trein reist, dan valt dat op. Het voelt opmerkelijk. Het klinkt vreemd; alsof de omroepster een  fout gemaakt heeft.

“Beste reizigers”. Ik ken die omroepster niet, en zij kent mij ook niet. En toch spreekt zij mij aan met “Beste”. Een beetje neerbuigend en vrijpostig. Bovendien: soms ben ik alleen maar op het station om mijn dochter op te halen. Dan ben ik geen reiziger, terwijl het bericht toch ook voor mij bedoeld kan zijn.

“Dames en Heren”, (dan even een korte stilte), “de trein naar Utrecht vertrekt vandaag van spoor 3”.  “Dames en Heren”: het is heel neutraal. Zo spreek je een onbekende aan. Beleefd, respectvol, maar niet overdreven. Precies goed. Als ik op straat een onbekende aanspreek, dan zeg ik: “Mevrouw, …” en niet “Beste voetganger, ..”.

“Beste reizigers, voorlopig rijden er geen treinen naar Barneveld”.

“Beste reizigers, voorlopig rijden er geen treinen naar Barneveld.”. Eerst krijg ik een compliment (ik ben niet zomaar een gewone reiziger; nee, ik ben een beste reiziger). Vervolgens wordt het slechte nieuws over mij uitgestort. Tegenstrijdig. Bovendien ben ik dan geen reiziger, want de trein rijdt niet. Was ik maar een reiziger.

Waarom deze verandering? De NS wil mee gaan in de mode om “gender-neutraal” te zijn. Maar hoeveel mensen zijn er nu die zich niet aangesproken voelen met “Dames en Heren”? Er zijn (voormalige) vrouwen die zich man voelen, en omgekeerd. Voor die mensen is “Dames en Heren” nog steeds prima. Er zijn mensen die zich zowel man als vrouw voelen. Voor die mensen is “Dames en Heren” bij uitstek geschikt. Er zijn homoseksuelen mannen en vrouwen en er zijn biseksuele mensen.  Al die groepen worden met “Dames en Heren” prima aangesproken.

Dus “Beste reizigers” is uitgevonden en ingevoerd voor de groep mensen die zich geen man en ook geen vrouw voelen. Die groep moet wel heel erg klein zijn; waarschijnlijk minder dan 1% van de bevolking. Die mensen zullen het best heel moeilijk hebben, maar het valt te betwijfelen of “Dames en Heren” echt hoog op hun problemenlijst staat.

Maar het zal wel wennen, ook voor de 99% van de reizigers die wel prima aangesproken worden met “Dames en Heren”. Tenslotte heeft het verder weinig gevolgen.

Maar het is toch wel opmerkelijk dat een organisatie als de NS actie neemt om minder dan 1% van de reizigers tegemoet te komen. Het lijkt misschien een actie die weinig kost, maar reken maar dat er flink over vergaderd is. Waarschijnlijk zijn er mensen zijn op cursus gestuurd, zijn er instructies gemaakt en zijn er computer systemen met automatische boodschappen aangepast.

In het algemeen moeten organisaties oppassen met dit soort overdreven politiek correcte actie ten gunste van een hele kleine minderheid.

Dit gaat het ten kosten van de geloofwaardigheid van organisatie en de medewerkers van de organisatie. Was de NS altijd al zo betrokken bij het leed van deze groep? Of is dit verzonnen door mensen die met de heersende politieke winden meewaaien en volgend jaar en weer met wat anders komen?

Als de NS een kleine minderheid van minder dan 1% van alle reizigers al zo gemakkelijk tegemoet komt, dan mag je toch zeker verwachten dat grotere problemen die door veel grotere groepen reizigers gevoeld worden, snel en vlot opgelost zullen worden?

• 90% van de reizigers vindt het lastig en verwarrend dat er op één perron check-in palen van verschillende maatschappijen staan. Eerst uitchecken bij de één en dan inchecken bij de ander. Als je een reisje maakt van Ede naar Arnhem-Velperpoort, dan moet je soms wel en soms niet op Arnhem-Centraal uitchecken en weer inchecken. Daar hebben mensen echt last van, want dat leidt tot stress. Bovendien worden er veel vergissingen gemaakt en dat resulteert in dure boetes. Wat gaat men daar dan aan doen?
• 90% van de reizigers vindt het onzin dat een goed werkende OV-chipkaart na 5 jaar vervangen moet worden. Kosten voor de “Beste reiziger”: € 7,50. En die  moet dan ook nog een ingewikkelde procedure doorlopen om het geld dat op de oude OV-chipkaart staat terug te krijgen.
  Wat gaat men daar aan doen?

Het oplossen van dit soort echte problemen van grote groepen mensen staat niet zo hoog op de politiek correcte agenda. Maar toch: je maakt er wel veel reizigers blij mee.